Sa panahon ng makabagong teknolohiya at mabilisang pagpapalitan ng impormasyon, may isang anyo ng trayduran na higit na nakapipinsala kaysa sa mga bala o bomba—ang pagtataksil sa bayan sa pamamagitan ng kasinungalingan. Lalong masakit kung ito ay nagmumula sa ating sariling mga kababayan, na isinuko ang kanilang prinsipyo at dangal kapalit ng pera mula sa banyaga.
Sa mga nakaraang araw, nagbunyag si Senador Francis Tolentino ng nakakabahalang isyu: may mga Filipino vloggers na diumano’y binabayaran ng mga pro-China entities upang magpakalat ng pekeng impormasyon at naratibo na pumapabor sa interes ng Tsina. Habang ang ordinaryong Pilipino ay patuloy na lumalaban para sa katotohanan, may ilan namang kusang iniaalay ang kanilang plataporma para sa kasinungalingan—lahat para sa pera.
Ang ganitong gawain ay hindi simpleng isyu ng content creation o opinyon. Ito ay malinaw na panlilinlang sa bayan. Ang mga vloggers, influencers, o sinumang may kakayahang magpakalat ng impormasyon sa social media ay may malaking responsibilidad sa lipunan. Kapag ginamit nila ang kapangyarihang ito upang manipulahin ang kaisipan ng madla sa pamamagitan ng disimpormasyon, nagiging kasangkapan sila sa mas malawak na agenda ng banyagang kapangyarihan.
Hindi ito simpleng ‘extra income’ o ‘creative expression.’ Ito ay aktibong pagsuporta sa panghihimasok ng ibang bansa sa soberanya ng Pilipinas. Ang mas masahol pa, ang kasinungalingang ikinakalat nila ay hindi lamang nakakasira sa reputasyon ng mga taong may malasakit sa bayan, kundi nagpapalabo rin sa tunay na isyung kinakaharap natin—tulad ng West Philippine Sea, cyber security, at ang ating karapatang mamuhay nang may kalayaan at katotohanan.
Bakit nga ba may mga Pilipinong handang isakripisyo ang dangal kapalit ng ilang libong piso? Sa isang banda, maaring dulot ito ng kahirapan, ng kakulangan sa oportunidad, o ng matinding tukso ng “madaling pera.” Ngunit hindi ito sapat na dahilan upang sirain ang integridad ng bansa. Ang prinsipyo ay hindi pwedeng ipagpalit sa kabayaran, lalo na kung ito ay may kabuntot na panlilinlang at pagkakanulo.
Sa kabilang banda, maaaring ito rin ay epekto ng kawalang pakialam, o mas masahol pa—sadyang pagpili sa maling panig dahil sa pansariling kapakinabangan. Nakakabahala ang ganitong kaisipan dahil nagpapakita ito ng pagkalugmok ng pambansang kamalayan at moralidad.
Hindi ito isyu ng pagiging maka-kanluran o maka-Tsina. Ito ay usapin ng pagtatanggol sa katotohanan at karapatan ng sambayanang Pilipino na makaalam ng totoo. Kung ang impormasyon na ating natatanggap ay pinaliligiran ng kasinungalingan, paano tayo makakabuo ng matalinong desisyon bilang mamamayan?
Paano natin maipaglalaban ang ating bayan kung ang mismong kaalaman natin ay gawa-gawa at bayad?
Marahil ay panahon na upang imulat ang mata ng publiko sa panganib ng tinatawag na information warfare. Hindi na sapat na maging tahimik na tagamasid. Kailangang maging mapanuri, kritikal, at higit sa lahat, makabayan. Hindi lahat ng trending ay totoo. Hindi lahat ng viral ay dapat paniwalaan.
At sa mga Pilipinong pinili ang salapi kaysa sa prinsipyo, naway dumating ang araw ng pagbabalik-tanaw—na sa bawat kasinungalingang inyong ikinalat, ay may kabataang nawalan ng tamang kaalaman, may pamilyang nalinlang, at may bayang unti-unting nawawasak sa loob.
Ang Pilipinas ay hindi laruan ng dayuhan. Hindi ito merkado ng kasinungalingan. At ang ating pagkakakilanlan at prinsipyo ay hindi dapat ibinebenta sa sinuman.