Padating na naman ang eleksyon. Sigurado, iba’t ibang mga pangako na naman ang ating maririnig sa mga kumakandidating pulitko sa lalawigan. May mga datihan, may mga baguhan, may mga nagbabalik.
iba’t iba ang reaksyon ng mga mamamayan. May nagsasabi na sila-sila na lang, paulit-ulit, pero wala pa rin namang pag-unlad ang lalawigan. Mayroon namang mga naniniwala na naging maganda at ramdam ang pag-asenso ng lalawigan sa loob ng mga nakaraang taon hanggang sa ngayon. May iba namang tila ang pakiramdam, sila ay napagiiwanan, lalo na ang mga taga Sibuyan.
Sa pag-asenso ng lalawigan o isang bayan, importante ang pagkakaroon ng isang long-term plan o isang comprehensive development plan. Syempre, may kanya-kanyang plano ang bawat bayan. Yun nga lang, kung hindi naman nakatuon sa pangkalahatang pag-unlad ng lalawigan ang mga plano nito, ay tila ‘ika nga ay misaligned ito sa pangkalahatan, kung kaya’t tila ang pakiramdam ay napag-iiwanan.
Hindi rin maganda na tila baga nagkakapareho ang plano ng bawat bayan. Halimbawa lang, ang magkakatabing bayan sa Tablas, e.g. Ferrol, Odiongan, San Andres at Calatrava, baka magkakapareho pa ang plano nila sa Turismo – ang pagyamanin ang kani-kanilang mga beach resorts upang maging kaaya-aya sa mga turista, lokal man o dayuhan.
Ang kaso, tiyak hindi ito uubra. Sa Odiongan halimbawa, wala.. wala.. at wala po talagang potential ang Odiongan sa beach resort, dahil hindi maganda ang profile ng mga beaches ng Odiongan. Yung mga beaches na malapit pa sa bayan mismo, ay kung ako ang tatanungin ay hindi nga rekomendado na paliguan dahil nakita ko mismo, ng sarili kong mata na ang mga sewer ng mga gusali along the beach areas e, sa dagat dumadaloy.
Ang Ferrol, may mga piling potential at magandang beach areas, ang San Andres ay may konti, ang Calatrava naman ay iba ang profile ng baybayin nito, medyo mabato, pero may natatangi at inviting na features, katulad ng sa El Nido, Palawan. Ganun pa man, sa kabila ng kakaibang katangian ng mga beaches halimbawa sa Ferrol at Calatrava, tila hindi ito patok sa mga turista. Ano ang dahilan? Marami.
Kulang sa iba pang amenities at utilities ang mga nasabig beach resorts o bayan. Halimbawa, sa Calatrava, walang mga hotel, ganun din sa Ferrol. Kung may mga cottages man, kung hindi ito pribado, hindi rin pwede mag stay overnight. Samantala, sa Odiongan naroon ang mga hotels, ang problema wala din namang papasyalan ang mga turista.
Ang nakikita natin dito, bakit hindi gawing ‘complementary’ ang plano sa pagpapaunlad ng mga nasabing bayan? Ang ibig kong sabihin, gawin ang Odiongan na sentro ng accomodation ng mga turista, then e shuttle sa bayan ng Ferrol, San Andres o Calatrava. Ganito din lang ang setup sa Palawan, sa Puerto Princesa ang karamihang hotels and accomodation, pero babyahe patungong resorts na malayo din sa Puerto ang mga turista – at ito ay OK lang para sa kanila.
So sa Odiongan halimbawa, ano ang magandang gawin dito? Ito ay maaaring gawing sentro ng edukasyon ng lalawigan. Dahil hindi uubra ang beach resorts, maaari din namang ‘inland resorts and eco-tourism’ ang gawin, katulad ng mga inland resorts sa Panggasinan.
Ang ideya rito mga kababayan, hindi talaga pwedeng ipilit ng isang bayan ang stratehiya nito sa pagpapaunlad sa mga bahagi o bagay na hindi naman talaga uubra, otherwise it will take decades bago pa man ma-realize, so why not make it complementary with the other neighboring municipality?
Sa susunod, tatalakayin ko ang development potential ng bawat bayan. Abangan..
