Dahil parang runner na “una-mukha” na nasubsob ang ekonomiya natin dahil sa pandemic na regalo sa mundo ng China sa pamamagitan ng COVID-19, walang ibang pagpipilian ang kasalukuyang administrasyon kung hindi mangutang sa mga dayuhan.
Pero hindi sa mga Bumbay na nagpa-5-6 ang tinutukoy nating dayuhan na uutangan ng gobyerno. Siyempre dahil ekonomiya ang nakataya, malakihan ika ang uutangin. Kaya sa halip na 5-6 ng Bumbay, sa mga pandaigdigang institusyon na mapera ang lalapitan ng gobyerno natin gaya ng World Bank, Asian Development Bank, at iba pa.
Kung tama mga tropapips ang naiulat kamakailan, umaabot na raw sa mahigit $6.5 bilyon ang loans at grants mula sa mga dayuhang nagpapautang ang nakorner ng gobyerno na gagamitin upang makabangon sa pagkakasubsob ang ekonomiya natin.
Mantakin nyo, in dollars ang 6.5 bilyon na nabanggit natin. Kung magkano na ‘yan sa peso, aba’y kayo na ang mag-compute dahil mahina tayo sa math. Basta ang pagkakaalam natin, plano ng pamahalaan na maglaan ng P140 bilyon na pondo para gamiting dugo upang buhayin ang ekonomiya.
Sa nakaraang mga pahayag ng mga ekonomista natin, sinasabing ang lagay ng ekonomiya natin ngayon eh nasa kategorya na ng resesyon na talagang hindi umaangat. Aba’y paano ba naman tayo aangat ngayon, marami ang nawalan ng trabaho, maraming OFWs ang hindi na nakapagdadala ng remittance, walang mga turista, walang masyadong produkto na inilalabas, at kung ano-ano pang dahilan.
Ang masaklap nito, may mga kulokoy pang nasa gobyerno ang nagagawa pang mangupit sa pondo ng bayan gayung may trabaho naman sila. Hindi na sila nahiya sa mga natanggal sa trabaho o nabawasan ang araw ng duty at sahod dahil sa COVID.
Dahil nga mahina ang ikot ng pera upang palakasin ang ekonomiya, kailangang umutang ang gobyerno. At hindi naman nahirapan ang pamahalaan sa pangungutang dahil sa magandang “credit rating” ng Pilipinas, bagay na dapat ma-credit din naman kay dating Pangulong Noynoy Aquino.
Alalahanin natin mga tropapips na nagsimulang umangat ang credit rating ng Pilipinas mula nang magawa ng administrasyong Aquino na palakasin ang ekonomiya na kaniyang naipamana sa kasalukuyang administrasyon. At siyempre, dapat din naman na i-credit ang gobyerno ni President Mayor Digong Duterte dahil nagawa nilang maipagpatuloy ang mahusay na takbo ng ekonomiya, hanggang sa mangyari nga itong pandemic.
Pero ano bang pakinabang ng mataas ng credit rating ng Pilipinas? Aba’y parang sa isang tao mga tropapips, bago ka pautangin eh titingnan muna ang karakas mo kung kaya mo bang magbayad. At kahit mukhang kaya mo namang magbayad, ang tanong eh gaano mo kaya kabilis mababayaran ang utang.
Kung maganda ang record mo, madali kang pauutangin. Bukod doon, ibibigay o ipapautang sa iyo ang halagang kailangan mo. At dahil mukhang hindi ka naman delikadong tao, hindi ka rin bibigyan ng mataas na interes sa pagbabayad.
Sabi ba nga ng ilang financial adviser, hindi naman masamang mangutang basta tama ang halagang kailangan mo, at paggagamitan. Ang masama eh kung mangungutang ka para ipambayad din lang sa nauna mong utang. Pero kung ang inutang mo eh para magpalago ng negosyo, aba’y kikita ka na puwede mong itabi bilang savings at may pambayad ka pa sa iyong utang.
Kaya dapat eh bantayan din kung papaano gagamitin ng pamahalaan ang inutang at matiyak na talagang magagamit ito para matulungan ang mga pinadapa ng pandemiya gaya ng maliliit na negosyante, mga sektor gaya ng turismo, at iba pang paraaan na pambuhay sa ekonomiya. Siyempre, isa rin kailangan para lumalakas ang ekonomiya ay magkaroon ng pera ang mga tao na kanilang gagastusin.
Kung papaano magkakaroon ng pera ang mga tao, iyan ang dapat pag-aralang mabuti. Pero bakit parang may kapitan ng barangay na ang ganda ng ngiti at tila ibinubulong ang katagang…ayuda.
Tandaan: Ang tao’y nilalang na politiko at madalas ang politiko’y nanlilinlang ng tao! (Twitter: follow@dspyrey)
