Habang tumatagal mga tropapips ang imbestigasyon ng Senado at Kamara de Representantes sa Philippine Health Insurance Corp. (PhilHealth), lalo pang dumadami ang mga naglalabasang kabulastugan sa ahensiya at mga nadadamay—pati na si Superman.
Sabi kasi ng problemandong pinuno ng PhilHealth na si Ricardo Morales, sa tindi raw ng kabulastugan sa ahensiya, pati raw si Superman eh hindi kakayanin na ayusin ang problema. Bagay na kinontra ni Senate President Tito Sen [Sotto], at sinabing ang kailangan lang gawin eh alisin ang mga kurap. Kaya hindi na kailangan si Superman, at tama naman si Tito Sen.
Hirit naman ng kurimaw natin na na-dengue anak noong 2019 at dismayado rin sa PhilHealth, imposible raw na hindi kayanin ni Superman ang mga walanghiya sa PhilHealth dahil alam naman ng lahat kung gaano katindi ang super powers nito. Posible lang daw na matalo ng mga kurap sa PhilHealth si Superman kung nagawa nilang makabili ng kryptonite.
Nagulat ang kurimaw natin nang malaman niya na may “case rate” system palang ginagawa ang PhilHealth kung saan naglalaan na sila ng takdang halaga ng sasagutin sa sakit tulad ngayon na may Covid pandemic.Aba’y hindi biro at may kalakihan din ang case rate: Mild pneumonia P43,997; moderate P143,267; severe P333,519; at critical P786,384.
Puna niya kasi, noong nakaraang taon na matindi ang dengue cases at punuan din ang mga ospital, maraming hikahos ang hirap makapasok sa mga public hospital at napilitang pumunta sa mga private hospital.
Pero ang ibang mahirap, nagtiis at walang napuntahang ospital at namatay. Sa isang datos ng DOH, lumitaw na mula Enero hanggang Agosto pa lang ng 2019, umabot na sa mahigit 271,000 dengue cases at 1,107 ang namatay.
Tandaan mga tropapips na kalahati pa lang 2019 ang datos at tumindi pa ang dengue cases hanggang Nobyembre. Katunayan, Setyembre nang ma-dengue ang anak ng kurimaw natin.
Ang sintemyento ng kurimaw natin, kung kaya pala ng PhilHealth na maglagay ng case rate na hanggang P700,000 ngayon, sana raw eh ginawa rin ito noong panahon ng dengue outbreak at baka maraming buhay ang nasalba.
Lumitaw kasi sa isang press release ng PhilHealth noong 2019, nasa P16,000 lang kanilang case rate na sasagutin sa severe dengue case. Napakaliit nga naman ito batay sa nagastos ng ating kurimaw na umabot sa P160,000.
Paliwanag ng kurimaw natin, pinili na nilang sa private hospital dalhin ang pasyente nila dahil puno na sa public hospital. Kahit nga sa private, waiting pa ang sitwasyon bago ma-confine sa kuwarto dahil puno rin ang ward gaya ng sitwasyon ngayon sa Covid.
Masuwerte ang kurimaw natin dahil may health card sila kahit inabot ng limit. Kaya umasa sila na kahit papaano eh malaki laki ang makukuha nilang pandagdag sa PhilHealth dahil naghuhulog naman sila ng kontribusyon. Ang kaso, P15,000 lang ang kanilang nakuha.
Kaya magandang tanungin din sana ng mga mambabatas sa mga opisyal ng PhilHealth kung papaano ang basehan nila sa case rate. Sayang nga naman ang mga buhay na nawala sa dengue outbreak lalo na sa mga mahihirap na natakot noon magpunta sa ospital dahil iniisip nila na wala silang ibabayad sa ospital.
Pero tanong pa ng ating kurimaw, “puwede kayang mangyari na ang maliit na sinagot ng PhilHealth eh patungan ng mga kulokoy sa PhilHealth at palabasin na mas malaki kapag kinaltas na sa pondo ng ahensiya?”
May hinala kasi ang ilang mambabatas na posibleng nasasamantala rin ang “case rate” system. Nais din nilang halungkatin ang tinatawag na interim reimbursement mechanism (IRM) para matiyak na tama at hindi dinuktor ang halagang sinisingil ng ospital at binabayaran ng PhilHealth.
Pero siyempre, kung magkakaroon man ng ganitong “duktoran” sa bayaran, malamang na may kasabwat rin ang mga buraot na taga-Philhealth na buraot sa ospital.
Tandaan: Ang tao’y nilalang na politiko at madalas ang politiko’y nanlilinlang ng tao! (Twitter: follow@dspyrey)